Tài sản tiền điện tử thị trường rủi ro tiềm ẩn: Hậu quả tiềm tàng của việc phụ thuộc quá mức vào Telegram

Thị trường Tài sản tiền điện tử đang bộc lộ một loạt rủi ro tiềm ẩn do sự phụ thuộc nghiêm trọng vào Telegram, điều này đã được thể hiện rõ trong lệnh cấm Telegram gần đây ở Việt Nam. Sự kiện này không chỉ phơi bày sự yếu kém cấu trúc của ngành mã hóa mà còn kích thích suy nghĩ về các nền tảng giao tiếp thay thế.

Vấn đề được tiết lộ bởi lệnh cấm của Việt Nam

Vào tháng 5 năm 2025, chính phủ Việt Nam đã ra lệnh chặn dịch vụ Telegram trên toàn quốc. Quyết định này ngay lập tức gây ra cú sốc lớn cho hệ sinh thái Tài sản tiền điện tử địa phương. Là một trong những quốc gia có số lượng người dùng Telegram lớn nhất thế giới, cộng đồng Tài sản tiền điện tử của Việt Nam rất phụ thuộc vào nền tảng này cho giao tiếp hàng ngày. Sau khi lệnh cấm được thực thi, nhiều người dùng buộc phải chuyển sang sử dụng VPN để duy trì quyền truy cập, nhưng phương pháp này chí ít chỉ được coi là một giải pháp tạm thời.

Dữ liệu cho thấy, chỉ trong vài ngày sau khi lệnh cấm được thực hiện, lượng truy cập trung bình của mười cộng đồng tài sản tiền điện tử lớn nhất tại Việt Nam đã giảm hơn 45%. Hiện tượng này làm nổi bật sự phụ thuộc quá mức của ngành công nghiệp mã hóa vào một nền tảng liên lạc duy nhất, đồng thời cũng phơi bày sự thiếu hụt các giải pháp thay thế khả thi.

Thách thức trong việc tìm kiếm nền tảng thay thế

Đối mặt với lệnh cấm Telegram, các nhà tổ chức cộng đồng nhanh chóng bắt đầu khám phá các nền tảng truyền thông khác. Discord trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều người dùng Việt Nam, trong khi một số ứng dụng địa phương như Zalo cũng nhận được sự quan tâm. Tuy nhiên, những lựa chọn thay thế này không thể hoàn toàn sao chép sự cân bằng độc đáo của Telegram về khả năng sử dụng, bảo vệ quyền riêng tư và các tính năng mã hóa tích hợp.

Hiện tại, ngành công nghiệp tiền điện tử vẫn chưa tìm thấy một nền tảng nào có thể hoàn toàn thay thế Telegram. Mặc dù Discord cung cấp khả năng liên lạc thời gian thực và môi trường thân thiện với nhà phát triển, nhưng thiếu lợi thế di động của Telegram. Signal mặc dù nổi tiếng với độ bảo mật mạnh mẽ, nhưng vẫn còn thiếu sót trong việc hỗ trợ các chức năng gốc của tài sản tiền điện tử. Các ứng dụng khu vực khác như Zalo hoặc WhatsApp thì khó đáp ứng nhu cầu toàn cầu hóa của hệ sinh thái tiền điện tử.

Lý do Telegram khó thay thế một phần lớn xuất phát từ vị trí thị trường độc đáo của nó. Nó là công cụ giao tiếp lớn thứ hai ở nhiều quốc gia, vị thế "nền tảng phụ phổ quát" này đã mang lại cho nó tính trung lập vượt biên giới, khiến nó trở thành nền tảng ưa thích của cộng đồng tài sản tiền điện tử toàn cầu.

Áp lực kiểm soát ngày càng tăng

Mặc dù thiếu các lựa chọn khả thi, nhưng áp lực quản lý đối với Telegram đang gia tăng trên toàn cầu. Nhiều chính phủ các quốc gia đã tăng cường kiểm soát Telegram với lý do "chủ quyền số", tập trung chủ yếu vào chính sách bảo mật mạnh mẽ của nó và lập trường từ chối chia sẻ dữ liệu người dùng.

Hiện tại, các biện pháp quản lý đối với Telegram chủ yếu bao gồm ba chiến lược: cấm hoàn toàn, phong tỏa tạm thời đối với các sự kiện cụ thể, và lọc chọn lọc. Những tiền lệ này có thể báo hiệu sự xuất hiện của nhiều biện pháp hạn chế hơn trong tương lai.

Đối mặt với những thách thức này, Telegram gần đây đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược, thể hiện sự sẵn sàng hợp tác nhiều hơn với chính phủ ở một số khu vực pháp lý. Ví dụ, công ty đã phát hành báo cáo minh bạch, tiết lộ thông tin của một số người dùng vi phạm. Sự thay đổi này có thể giúp giảm thiểu rủi ro bị trừng phạt ngay lập tức tại các thị trường chính.

Ảnh hưởng của lệnh cấm toàn diện tiềm ẩn

Mặc dù khả năng cấm hoàn toàn Telegram trên toàn cầu là thấp, nhưng nếu điều đó xảy ra, tác động sẽ rất sâu rộng. Người dùng có thể tạm thời chuyển sang sử dụng VPN, nhưng về lâu dài, các nền tảng có đặc tính trung lập khu vực tương tự Telegram có khả năng trở thành lựa chọn thay thế hơn.

Điều đáng chú ý là dịch vụ XChat sắp ra mắt. Xét về mối liên hệ chặt chẽ giữa nền tảng X và cộng đồng Tài sản tiền điện tử, XChat có thể nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường nhờ vào cơ sở người dùng hiện tại.

Một điều đáng lo ngại khác là tác động tiềm tàng đối với Quỹ TON. Mặc dù Quỹ TON về mặt chính thức độc lập với Telegram, nhưng hai bên có mối quan hệ chặt chẽ. Nếu Telegram gặp phải lệnh cấm rộng rãi, các dự án dựa trên TON có thể phải đối mặt trực tiếp với rủi ro về danh tiếng và hoạt động.

Triển vọng tương lai

Ngành Tài sản tiền điện tử phải nhận thức rằng việc phụ thuộc quá mức vào một nền tảng đơn lẻ có nguy cơ tiềm ẩn. Giảm sự phụ thuộc vào Telegram và thực hiện đa dạng hóa nền tảng đã trở thành một chiến lược sinh tồn cần thiết. Ngành cần tích cực khám phá và nuôi dưỡng các giải pháp truyền thông mới để tăng cường tính linh hoạt và khả năng thích ứng của hệ sinh thái tổng thể.