Tổng quan và triển vọng thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa nửa đầu năm 2025

Trong nửa đầu năm 2025, môi trường vĩ mô toàn cầu đang bất ổn. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã nhiều lần tạm dừng cắt giảm lãi suất, phản ánh chính sách tiền tệ của họ đang bước vào giai đoạn chờ đợi và kéo dài, trong khi chính sách thuế quan của chính phủ Trump và xung đột địa chính trị gia tăng đã làm trầm trọng thêm sự phân hóa trong cấu trúc khẩu vị rủi ro toàn cầu. Trong bối cảnh này, thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa tiếp tục duy trì đà mạnh mẽ từ cuối năm 2024, quy mô tổng thể đã đạt mức cao chưa từng có. BTC đã vượt qua mức cao lịch sử 111,000 USD vào đầu năm và bước vào giai đoạn tích lũy, hợp đồng mở chưa thanh toán toàn cầu BTC (OI) đã tăng mạnh, khối lượng mở chưa thanh toán toàn bộ từ khoảng 60 tỷ USD đã tăng vọt lên hơn 70 tỷ USD vào tháng 6. Tính đến tháng 6, mặc dù giá BTC tương đối ổn định quanh mức 100,000 USD, nhưng thị trường sản phẩm phái sinh đã trải qua nhiều đợt tái cơ cấu giữa bên mua và bên bán, rủi ro đòn bẩy đã được giải phóng, cấu trúc thị trường tương đối lành mạnh.

Nhìn về quý III và IV năm 2025, dự báo trong bối cảnh vĩ mô ( như thay đổi chính sách lãi suất ) và sự thúc đẩy của quỹ tổ chức, thị trường sản phẩm phái sinh sẽ tiếp tục mở rộng quy mô, độ biến động có thể giữ sự hội tụ, đồng thời các chỉ số rủi ro cần được theo dõi liên tục, duy trì thái độ lạc quan thận trọng đối với sự tăng giá tiếp theo của BTC.

Một, Tổng quan thị trường

Tổng quan thị trường

Trong quý I và II năm 2025, giá BTC đã trải qua những biến động đáng kể. Đầu năm, giá BTC đạt mức cao 110.000 USD vào tháng 1, sau đó giảm xuống khoảng 75.000 USD vào tháng 4, giảm khoảng 30%. Tuy nhiên, với tâm lý thị trường được cải thiện và sự quan tâm liên tục từ các nhà đầu tư tổ chức, giá BTC lại tăng vào tháng 5, đạt đỉnh 112.000 USD. Tính đến tháng 6, giá ổn định quanh mức 107.000 USD. Đồng thời, thị phần của BTC trong nửa đầu năm 2025 tiếp tục tăng cường, theo dữ liệu, thị phần của BTC đạt 60% vào cuối quý I, là mức cao nhất kể từ năm 2021, xu hướng này tiếp tục trong quý II, thị phần vượt quá 65%, cho thấy sự ưa chuộng của các nhà đầu tư đối với BTC.

Trong khi đó, sự quan tâm của các nhà đầu tư tổ chức đối với BTC tiếp tục tăng trưởng, ETF BTC giao ngay có xu hướng liên tục gia tăng, tổng quy mô tài sản quản lý của nó đã vượt qua 1300 tỷ USD. Bên cạnh đó, một số yếu tố kinh tế vĩ mô toàn cầu như chỉ số đô la Mỹ giảm và sự thiếu tin tưởng vào hệ thống tài chính truyền thống cũng đã thúc đẩy sức hấp dẫn của BTC như một phương tiện lưu trữ giá trị.

Vào nửa đầu năm 2025, hiệu suất tổng thể của ETH khiến người ta thất vọng. Mặc dù vào đầu năm, giá ETH đã từng chạm ngưỡng cao khoảng 3,700 USD, nhưng ngay sau đó đã có sự giảm mạnh. Đến tháng 4, ETH đã từng giảm xuống dưới 1,400 USD, với mức giảm hơn 60%. Sự phục hồi giá vào tháng 5 rất hạn chế, ngay cả khi có sự phát hành lợi ích kỹ thuật ( như nâng cấp Pectra ), ETH vẫn chỉ phục hồi lên mức khoảng 2,700 USD, không thể lấy lại mức cao đầu năm. Tính đến ngày 1 tháng 6, giá ETH ổn định ở khoảng 2,500 USD, giảm gần 30% so với mức cao đầu năm, và không cho thấy dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ và liên tục.

Sự phân kỳ giữa ETH và BTC đặc biệt rõ ràng. Trong bối cảnh BTC phục hồi và vị thế thống trị của thị trường tiếp tục tăng lên, ETH không những không thể tăng theo mà còn thể hiện rõ sự yếu kém. Hiện tượng này thể hiện qua sự giảm sút đáng kể của tỷ lệ ETH/BTC, từ đầu năm ở mức 0.036 giảm xuống khoảng 0.017, với mức giảm hơn 50%, sự phân kỳ này tiết lộ sự suy giảm đáng kể niềm tin của thị trường vào ETH. Dự kiến vào quý ba đến quý bốn năm 2025, khi cơ chế ký quỹ ETF giao ngay của ETH được phê duyệt, khả năng ưa thích rủi ro của thị trường có thể sẽ phục hồi, tâm lý chung có hy vọng sẽ cải thiện.

Thị trường altcoin nói chung thể hiện sự yếu kém rõ rệt, dữ liệu cho thấy, một số altcoin chính như Solana mặc dù có đợt tăng giá ngắn hạn vào đầu năm, nhưng sau đó đã trải qua sự điều chỉnh liên tục, SOL đã giảm từ mức đỉnh khoảng 295 đô la xuống mức đáy khoảng 113 đô la vào tháng 4, giảm hơn 60%, hầu hết các altcoin khác ( như Avalanche, Polkadot, ADA) cũng thường xuất hiện những đợt giảm tương tự hoặc lớn hơn, một số altcoin thậm chí đã giảm hơn 90% từ mức đỉnh, hiện tượng này cho thấy tâm lý tránh rủi ro đối với tài sản có rủi ro cao trên thị trường đang gia tăng.

Trong bối cảnh thị trường hiện tại, vị thế của BTC như một tài sản tránh rủi ro được củng cố rõ rệt, thuộc tính của nó đã chuyển từ "sản phẩm đầu cơ" sang "tài sản phân bổ của tổ chức/tài sản vĩ mô", trong khi ETH và altcoin vẫn chủ yếu dựa vào "vốn gốc mã hóa, đầu cơ của nhà đầu tư nhỏ lẻ, hoạt động DeFi", việc định vị tài sản của chúng giống như cổ phiếu công nghệ hơn. Thị trường ETH và altcoin thì do sự giảm sút sở thích của nhà đầu tư, áp lực cạnh tranh gia tăng, cũng như ảnh hưởng của môi trường vĩ mô và quy định, tiếp tục thể hiện sự yếu kém. Ngoại trừ một số chuỗi công khai ( như hệ sinh thái của Solana) tiếp tục mở rộng, toàn bộ thị trường altcoin thiếu đổi mới công nghệ rõ rệt hoặc các trường hợp ứng dụng quy mô lớn mới để thúc đẩy, khó có thể thu hút sự quan tâm liên tục của nhà đầu tư. Trong ngắn hạn, do hạn chế về tính thanh khoản ở cấp vĩ mô, thị trường ETH và altcoin nếu không có hệ sinh thái hoặc công nghệ mạnh mẽ mới, sẽ khó có thể đảo ngược tình trạng yếu kém, tâm lý đầu tư của nhà đầu tư đối với altcoin vẫn còn khá thận trọng và bảo thủ.

BTC/ETH sản phẩm phái sinh giữ chỗ và xu hướng đòn bẩy

Tổng khối lượng hợp đồng mở chưa thanh toán của BTC đã đạt mức cao kỷ lục trong nửa đầu năm 2025, nhờ vào dòng vốn khổng lồ vào ETF giao ngay và nhu cầu hợp đồng tương lai mạnh mẽ, OI hợp đồng tương lai BTC đã tăng thêm, một thời điểm trong tháng 5 năm nay đã vượt qua 70 tỷ USD.

Đáng chú ý là, thị phần của các sàn giao dịch truyền thống được quản lý như CME đang tăng nhanh, tính đến ngày 1 tháng 6, dữ liệu cho thấy hợp đồng tương lai BTC của CME có số hợp đồng chưa thanh toán đạt 158300 BTC( khoảng 165 triệu USD), đứng đầu các sàn giao dịch, vượt qua một nền tảng giao dịch nào đó với 118700 BTC( khoảng 123 triệu USD) trong cùng thời gian. Điều này phản ánh việc các tổ chức tham gia qua các kênh được quản lý, CME và ETF trở thành các yếu tố tăng trưởng quan trọng. Một nền tảng giao dịch nào đó vẫn là sàn giao dịch tiền mã hóa lớn nhất về quy mô hợp đồng chưa thanh toán, nhưng thị phần của nó đã bị pha loãng.

Về ETH, giống như BTC, tổng số hợp đồng mở chưa thanh lý đã đạt mức cao kỷ lục vào nửa đầu năm 2025, trong đó vào tháng 5 đã vượt qua 30 tỷ USD. Tính đến ngày 1 tháng 6, dữ liệu cho thấy, hợp đồng tương lai ETH chưa thanh lý trên một nền tảng giao dịch đạt 2.354.000 ETH( khoảng 6 tỷ USD), đứng đầu các sàn giao dịch.

Tổng thể, trong nửa đầu năm, việc sử dụng đòn bẩy của người dùng sàn giao dịch có xu hướng hợp lý. Mặc dù tổng khối lượng mở của toàn thị trường tăng lên, nhưng nhiều lần biến động mạnh đã loại bỏ các vị thế đòn bẩy quá mức, tỷ lệ đòn bẩy trung bình của người dùng sàn giao dịch không bị mất kiểm soát. Đặc biệt sau những biến động thị trường vào tháng 2 và tháng 4, dự trữ ký quỹ của sàn giao dịch tương đối dồi dào, mặc dù các chỉ số đòn bẩy của toàn thị trường thi thoảng có sự xuất hiện của đỉnh cao nhưng không cho thấy xu hướng liên tục tăng lên.

sản phẩm phái sinh chỉ số ( CGDI ) phân tích

Chỉ số sản phẩm phái sinh (, gọi tắt là "CGDI" ), là chỉ số đo lường hiệu suất giá của thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa toàn cầu. Hiện nay, hơn 80% khối lượng giao dịch trong thị trường mã hóa đến từ hợp đồng sản phẩm phái sinh, trong khi các chỉ số giao ngay chủ lưu không thể phản ánh hiệu quả cơ chế định giá cốt lõi của thị trường. CGDI thông qua việc theo dõi động giá trị hợp đồng chưa thanh toán ( Open Interest ) của 100 loại tiền mã hóa chính có hợp đồng vĩnh cửu, và kết hợp với số lượng hợp đồng chưa thanh toán ( Open Interest ) để xây dựng một chỉ số xu hướng thị trường sản phẩm phái sinh đại diện cao.

CGDI trong nửa đầu năm đã thể hiện sự phân kỳ với giá BTC. Đầu năm, BTC đã tăng mạnh nhờ vào sự mua vào của các tổ chức, giá giữ ở mức cao lịch sử, nhưng CGDI đã giảm kể từ tháng 2 - lý do cho sự sụt giảm này là do giá các tài sản hợp đồng chính khác yếu. Do CGDI được tính toán theo OI của các tài sản hợp đồng chính, trong khi BTC nổi bật, ETH và các hợp đồng tương lai của các đồng altcoin không thể đồng thời tăng mạnh, kéo theo hiệu suất của chỉ số tổng hợp. Nói tóm lại, trong nửa đầu năm, dòng vốn rõ ràng đã tập trung vào BTC, BTC giữ vững sức mạnh chủ yếu nhờ vào sự gia tăng nắm giữ dài hạn của các tổ chức và hiệu ứng ETF giao ngay, thị phần của BTC đã tăng lên, trong khi sự nhiệt tình đầu cơ của các đồng altcoin đã giảm và dòng vốn chảy ra dẫn đến CGDI giảm xuống trong khi giá BTC giữ ở mức cao. Sự phân kỳ này phản ánh sự thay đổi trong khẩu vị rủi ro của các nhà đầu tư: sự thuận lợi từ ETF và nhu cầu phòng ngừa rủi ro đã khiến dòng vốn chảy vào các tài sản có giá trị vốn hóa lớn như BTC, trong khi sự không chắc chắn về quy định và việc chốt lời đã gây áp lực lên các tài sản thứ cấp và thị trường altcoin.

sản phẩm phái sinh rủi ro chỉ số (CDRI ) phân tích

Chỉ số rủi ro sản phẩm phái sinh (, sau đây gọi là "CDRI" ), là chỉ số đo lường cường độ rủi ro trong thị trường sản phẩm phái sinh mã hóa, được sử dụng để định lượng phản ánh mức độ sử dụng đòn bẩy, tâm lý giao dịch và rủi ro thanh lý hệ thống hiện tại của thị trường. CDRI chú trọng đến cảnh báo rủi ro dự báo, phát ra cảnh báo trước khi cấu trúc thị trường xấu đi, ngay cả khi giá vẫn đang tăng cũng sẽ hiển thị trạng thái rủi ro cao. Chỉ số này được xây dựng theo thời gian thực từ nhiều chiều như hợp đồng chưa thanh lý, tỷ lệ phí vốn, tỷ lệ đòn bẩy, tỷ lệ mua-bán, độ biến động hợp đồng và khối lượng thanh lý, để tạo ra hình ảnh rủi ro của thị trường sản phẩm phái sinh tiền điện tử. CDRI là một mô hình điểm rủi ro chuẩn hóa với phạm vi từ 0-100, giá trị càng cao, cho thấy thị trường càng gần trạng thái quá nóng hoặc yếu, dễ xảy ra tình trạng thanh lý hệ thống.

Chỉ số rủi ro sản phẩm phái sinh ( CDRI ) trong nửa đầu năm đã giữ ở mức trung tính hơi cao. Tính đến ngày 1 tháng 6, CDRI là 58, nằm trong khoảng "rủi ro trung bình/biến động trung tính", cho thấy thị trường không có dấu hiệu quá nóng hay hoảng loạn, rủi ro ngắn hạn có thể kiểm soát.

Hai, phân tích dữ liệu sản phẩm phái sinh mã hóa

Phân tích tỷ lệ phí vốn hợp đồng vĩnh viễn

Sự thay đổi của tỷ lệ phí vốn phản ánh trực tiếp tình hình sử dụng đòn bẩy trên thị trường. Tỷ lệ phí vốn dương thường có nghĩa là vị thế mua gia tăng, tâm lý thị trường lạc quan; trong khi tỷ lệ phí vốn âm có thể chỉ ra áp lực bán gia tăng, tâm lý thị trường chuyển sang thận trọng. Sự dao động của tỷ lệ phí vốn nhắc nhở các nhà đầu tư cần chú ý đến rủi ro đòn bẩy, đặc biệt là khi tâm lý thị trường thay đổi nhanh chóng.

Trong nửa đầu năm 2025, thị trường hợp đồng vĩnh viễn mã hóa toàn cầu thể hiện tình thế nghiêng về phía người mua, tỷ lệ phí vốn phần lớn thời gian ở mức dương. Tỷ lệ phí vốn của các tài sản mã hóa chính vẫn duy trì ở mức dương và cao hơn mức chuẩn 0,01%, cho thấy thị trường chung có xu hướng tăng. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư có thái độ lạc quan về triển vọng thị trường, thúc đẩy việc gia tăng vị thế mua. Tuy nhiên, khi vị thế mua trở nên đông đúc và áp lực chốt lời gia tăng, vào giữa và cuối tháng 1, BTC đã tăng cao rồi lại giảm, tỷ lệ phí vốn cũng trở về mức bình thường.

Vào quý II, tâm lý thị trường đã trở về mức hợp lý, tỷ lệ phí vốn từ tháng 4 đến tháng 6 chủ yếu duy trì ở mức 0.01% ( khoảng 11% ) trở xuống, trong một số thời điểm thậm chí còn chuyển sang giá trị âm, điều này cho thấy cơn sốt đầu cơ đã giảm bớt, vị thế mua và bán có xu hướng cân bằng. Theo dữ liệu, số lần tỷ lệ phí vốn chuyển từ dương sang âm rất hạn chế, cho thấy thời điểm tâm lý thị trường giảm giá tập trung bùng phát không nhiều. Vào đầu tháng 2, thông tin về thuế quan của Trump đã gây ra cú sập, tỷ lệ phí vốn BTC vĩnh viễn đã một lần chuyển từ dương sang âm, cho thấy tâm lý bán khống đạt đến mức cực trị cục bộ; vào giữa tháng 4, khi BTC nhanh chóng giảm về khoảng 75.000 USD, tỷ lệ phí vốn lại một lần nữa tạm thời chuyển sang âm, cho thấy tâm lý hoảng loạn khiến cho bên bán dồn lại; vào giữa tháng 6, cú sốc địa chính trị đã dẫn đến tỷ lệ phí vốn lần thứ ba rơi vào vùng giá trị âm. Ngoài những trường hợp cực đoan này, trong nửa đầu năm, phần lớn thời gian tỷ lệ phí vốn duy trì ở mức dương, phản ánh xu hướng thị trường thiên về mua dài hạn. Nửa đầu năm 2025 tiếp tục xu hướng của năm 2024: việc tỷ lệ phí vốn chuyển sang giá trị âm là tình huống hiếm hoi, mỗi lần đều tương ứng với sự đảo chiều mạnh mẽ của tâm lý thị trường. Do đó, số lần chuyển đổi giữa tỷ lệ phí dương và âm có thể được xem như một chỉ số.